- صنیع الدوله (صَ عُدْ دَ لَ)
مرتضی علیقلی خان پسر دوم علیقلی خان مخبرالدوله و نوادۀ رضا قلیخان هدایت است. وی تحصیلات خود را در آلمان پایان داد و پس از مراجعت به ایران بسال 1321 هجری قمری بریاست ادارۀ پست و گمرک منصوب گردید و یکی از اولین کارخانه های نخ ریسی را به طهران وارد کرد و محصول ارزان و خوب از آن بیرون آورد، لیکن بعلت رقابت خارجی آن کارخانه بزودی از کار افتاد. در 17 شعبان 1324 هجری قمری که اولین مجلس شورای ملی ایران رسمیت و افتتاح یافت، صنیعالدوله بریاست آن انتخاب شد و این سمت را تا تاریخ 28 رجب 1325 که از آن مقام استعفا داد بر عهده داشت. سپس گاهی بعنوان وزیر مالیه و گاهی بسمت وزیر فوائد عامه یا علوم در هیئت های دولتی که بریاست ابوالقاسمخان ناصرالملک و حسین قلیخان نظام السلطنه و میرزا احمدخان مشیرالسلطنه تشکیل یافت شرکت داشت و چون طهران بعد از استبداد صغیر بدست مجاهدین فتح شد، در کابینۀ اول محمد ولیخان سپهدار تنکابنی بوزارت معارف و اوقاف منصوب گردید. آخرین دورۀ وزارت او در کابینۀ دوم مرحوم حسنخان مستوفی الممالک بود بسمت وزارت مالیه، در این دوره او را در طهران بتاریخ پنجم صفر 1329 هجری قمری / 6 فوریه 1911 میلادی یک نفر گرجی از اتباع روس به نام ایوان و دوتن همدست او بقتل رساندند. (وفیات معاصرین تألیف محمد قزوینی، مجلۀ یادگار سال پنجم شمارۀ 4 و 5)